Sa mga niaging mga adlaw, lain-laing balita ang nanggawas bahin sa Cagayan de Oro Water District (COWD). Mga personalidad nga pabida-bida murag naa sa isa ka teleserye.
Nanguna sa pagbida-bida mao kini si General Manager Antonio B. Young nga gisuspinde, kinsa naginsister sa pagsulod, kinsa dili motuo nga siya gisuspinde, ug nagpakaaron-ingnon sa pagbuhat ra sa iyang trabaho.
Sa mangakatawhan, suspendido gyud ka, nagpasabot nga dili ka mosulod o motrabaho. Ang pagkasuspenso kabahin sa direktiba ni Presidente Bong Bong Marcos Jr.,makapangatol na lang gyud sa ulo si PBBM ana Sir Young. Dili ka na “young” (batan-on) aron dili masabtan kung unsa ng “gisuspinde.”
Ang husto nga buhaton ni Young mao ang pagpaka-mature. Ihatag ang iyang kooperasyon sa mga gitudlo nga interim officials sa Local Water Utilities Administration (LWUA). Kung buhaton nimo ug buhaton ang ingon niana, tan-awon ka nga usa ka bayani. Kung mao og mao gyud na imong buhaton, bida na ang pag tan-aw sa imo.
Ang iyang opisina giingong dunay mga drama nga gi-ransack. Siyempre, dili nimo gusto nga mokooperar. Apan tungod kay usa sa mga mandato sa interim nga mga opisyal mao ang hingpit nga imbestigasyon, kinahanglan nila nga tan-awon ang mga dokumento alang sa gikinahanglan nga datos.
Mao na lang, sa pipila ka komento sa mga netizen sa social media, klaro ang sentimyento ug opinyon nga basin dunay mga sekretong anomaliya nga madiskobrehan. Adunay usa ka komentaryo nga nag-ingon nga “mao na sila kung tarung o namatikdan nga naa sila’y mga sayop mag pa rally dayon.”
Naa pa gani nagpa-signature campaign sa pagsuporta sa COWD. May mga nagpaprayer rally pa, nag-ampo para sa COWD. Gamiton nato ang sentido komon niining mga nag-unang grupo nga nag-angkon nga nagsuporta sa COWD.
Mao nga nimando ang PBBM sa imbestigasyon sa COWD tungod sa daghang red flags niini sa audits sa Commission on Audit (COA). Kini ang pipila ka mga iregularidad sa COWD sa COA Report:
- Sa 2022, ang Distrito mibayad sa BOD kada diem alang sa 3 ka miting sa 1 ka adlaw (4 ka miting sa 2 ka sunodsunod nga mga adlaw sa kinatibuk-an) ug giproseso nga bayad nga walay gikinahanglan nga mga minuto sa miting supak sa kasamtangan nga COA circulars.
- Sukad sa 2017 ug matag tuig pagkahuman hangtod sa 2023, ang COA Audit Opinion nahimong kwalipikado tungod sa dili maayo nga mga pamaagi sa accounting.
- Sa katapusan sa tuig 2022, ang COWD naniningil sa ilang mga kustomer og average nga PhP35/cbm.
- Timan-i nga 92.5% sa mga aktibong koneksyon sa COWD kay residential bulk sa PhP35/cbm gikan sa residential customers.
- Kabahin sa gisakop sa PhP35/cbm average rate mao ang Non-Revenue Water (NRW) nga mga 56%. Gikalkulo kini base sa 2022 nga produksiyon ug gisingil nga gidaghanon nga gipresentar sa 2022 Annual Report. Ang madawat nga sumbanan sa LWUA kay 20% ra.
Kanunay nga taas nga Non-Water Revenue (NRW) kanunay nga molapas sa 50% matag tuig. Kapin sa katunga sa tubig nga gipagawas sa COWD nausik lang. Kini usa ka mapintas nga pag-usik sa tubig.
Akong nahibaw-an nga naay DBP loan para masulbad ang taas nga NRW nga gi-release sa COWD niadtong 2017, pero hangtod karon naa pa sa 56% ang NRW niini. Asa og unsa ang gibuhat sa kwarta?
Nahibaw-an sab nako nga ang COWD nipalit og mga materyales para sa NRW project pero natapok na lang sa bodega niadtong 2017. Karon 2024 na, basin nataya na.
Ang singgit niining mga rally kay suporta sa COWD. Apan sa akong nabasa ug nakita, ang implikasyon sa inyong mga mensahe kay suporta sa mga suspendidong opisyal.
Unbelievable! Ge suportahan ang mga opisyal nga sa panahon sa ilang administrasyon ang COWD nag-atubang ug daghang problema ug nagpameligro sa suplay sa tubig sa mga Cagayanon.
Mga Ma’am og Sir sa mga nipirma ug sa mga nag-ampo, mura mog mga kontrabida kay murag gibabagan ug gisupak ninyo ang proseso sa imbestigasyon aron ma-ayo ang COWD, aron matul-id ang mga irregularidad ug posibleng sayop nga binuhatan.
Tumong usab niini nga masulbad ang pipila ka mga problema nga giatubang niini. Ug ang labing hinungdanon nga butang mao ang pagwagtang sa peligro sa suplay sa tubig sa mga lungsuranon.
Ang tambag lang ma hatag , Sir Young, dawata ang pagsuspinde ug hunong sa pagbabag sa imbestigasyon ug pagdumala sa mga interim nga opisyal. Kini alang usab kanimo. Para di ka maisip nga naay tinago nga mga sekreto. Wala ko nag-ingon nga naa man, pero kung daw gibabagan nimo ang hapsay nga dagan sa imbestigasyon ug pagdumala sa mga opisyal sa iterim, dili nimo mabasol ang kadaghanan nga naghunahuna nga mahimo kang adunay mga milagro nga dili nimo gusto nga madiskobrehan.
Sa mga nagpirma ug nag-ampo diha excuse me lang Ma’am og Sir. Ang imong giingon nga mas mahinungdanon mao ang imong suporta sa COWD mao ang imong suporta sa mga interim officials nga nagsunod lang sa mando sa PBBM nga ayuhon ang COWD.
Kung ingon niini ang sunod nga mga eksena, dili na kamo maisip nga kontrabida sa mga lungsuranon. Sa ilang panan-aw, mahimo kang bida tungod kay klaro nga ang inyong suporta alang sa pag-ayo sa COWD ug pagpalambo sa serbisyo niini.
Malipayon sab kanimo si Mayor Rolando “Klarex” Uy.
